De Rota Vicentina

De Rota Vicentina is een netwerk van wandelpaden in het zuiden van Portugal die bestaat uit een aantal dagwandelingen en twee langere wandelroutes, de Caminho Histórico (beter bekend als de Historical Way) en de Trilho dos Pescadores (beter bekend als de Fisherman's Trail). De Historical Way begint in het binnenland, Santiago do Cacém en eindigt aan de kust in Sagres. De Fisherman's Trail loopt vrijwel helemaal langs de kust van de Atlantische Oceaan, begint in Sao Torpes en eindigt in Lagos. Er is een behoorlijke overlap tussen de twee paden, vanaf Odeceixe lopen de routes grotendeels gelijk op en volg je de Historical Way, met af een toe een variant van de Fisherman's Trail. Ik heb de tocht gelopen in april 2022 en hieronder lees je de informatie gebaseerd op informatie die ik van tevoren heb verzameld en de ervaring die ik tijdens het wandelen heb opgedaan. 

Mijn wandelgids:
Portugal's Rota Vicentina, the Historical Way and Fisherman's Trail. Auteur: Gillian Price. Uitgeverij: Cicerone ISBN: 978-1-85284-960-3
Bij voorkeur wandel ik met een gids van Cicerone. Ze staan boordevol praktische informatie en bevatten een overzichtelijke lijst van de etappes, afstanden en verwachte wandelduur. Ook de namen van de mogelijke hostels onderweg kwam goed van pas. Het nadeel van deze gids vond ik wel dat niet de hele Fisherman's Trail stond beschreven. De auteur combineert de twee routes tot één lange wandeling, maar maakt geen vermelding van de Fisherman's Trail etappes Sao Torpes- Porto Covo (10 km), Cabo de Sao Vicente-Sagres (7 km?), Sagres-Salema (20 km) en Salema Lagos (23 km). De kaarten in de wandelgids zijn ook beslist niet duidelijk genoeg om de route op te lopen. Ook is de informatie enigszins gedateerd. de route tussen Odeceixe en Aljezur is flink aangepast en het Nomad Café tussen Arrifana en Carrapateira is verdwenen. De gids die ik had is in 2019 gepubliceerd. 

Digitale informatie:
Veel informatie over de Rota Vicentina en GPS-tracks vind je op www.rotavicentina.com. Ook is er een Rota Vicentina app, maar die is waardeloos. De app is bedoeld voor navigatie, maar je kunt niet genoeg inzoomen om op straatniveau te kijken waar je op de route bent. Ook word je locatie verkeerd weergegeven. Toen ik bij Sao Tetonio verkeerd was gelopen, gaf de app aan dat ik ten noorden van Sao Tetonio zat, terwijl ik toch echt zuidelijk van het dorp liep.  Mijn advies is daarom om de GPS-tracks te downloaden in een andere app, zoals Komoot. Gek genoeg is er ook een behoorlijk verschil in verwachte wandelduur op de website en de GPS-tracks die op de website staan. Bij één etappe gaf de website aan dat je er 8 uur over zou doen, terwijl dat volgens de GPS-informatie 5 uur zou zijn. Mijn ervaring is dat de GPS-informatie dichter in de buurt komt. Daarentegen was volgens de GPS de etappe Vila Nova de Milfontes - Almograve een zware etappe, terwijl ik hem beslist niet zwaar vond. 

Hoe is de markering?
De Historical Way is gemarkeerd met de bekende rood/witte strepen en is zo goed als idioot-proof. Dat ik toch 2 x verkeerd ben gelopen, wijt ik de 1e keer aan vermoeidheid en de 2e x werd ik afgeleid door het mooie landschap. Nu was ik in mijn eentje, als je met in een groep loopt en gezellig aan het kleppen bent, is het risico op verkeerd lopen iets groter. De Fisherman's Trail is gemarkeerd met blauw/zeegroen en is af en toe wat lastiger te vinden. Waar de Historical Way vooral over boeren landwegen gaat, loopt de Fisherman's trail vaak over echte wandelpaadjes en vooral in de duinen en rotsachtige stukken hebben wandelaars meerdere paadjes gemaakt. Hoewel je nooit echt verkeerd kunt lopen (houd de oceaan aan je rechterhand), komt de GPS af en toe best van pas. Waar de Historical Way en de Fishermans Trail elkaar overlappen, volg je de roodwitte strepen van de Historical Way. Op het moment dat er een Fisherman's Trail-variant is, verschijnen de blauw/zeegroene markeringen weer. 

Wanneer ga je?
In principe kun je de Rota Vicentina het hele jaar lopen, met uitzondering van de zomermaanden juni t/m augustus. Dan is het simpelweg te warm. In de lente (april/mei) staan er veel bloemen in bloei en is het erg mooi. Maar ik had in april ook temperaturen van 26 graden en dat maakte het wandelen wel behoorlijk zwaar. Onderweg is er buiten de dorpjes amper water te krijgen, dus neem genoeg mee. Veel dorpjes hebben een publieke waterkraan en openbare toiletten waar je water kunt halen. 

Hoe kom je er?
Het makkelijkst is vliegen naar Lissabon en vandaar de bus nemen (naar Santiago do Cacém) van Rede Expressos. Je kunt geen kaartje kopen bij de chauffeur zelf, maar koopt het vooraf online of aan de balie in het busstation. Het busstation heet Sete Rios en bereik je makkelijk met de metro (rode lijn en blauwe lijn, overstappen op Sao Sebastiao, uitstappen bij Jardim Zoológico).  De metro werkt net als in Nederland met OV-kaarten. Die kosten 50 cent en koop je de 1e keer samen met één metrorit, (€ 1,50). Je kunt de kaart na gebruik bewaren en bij een volgende rit weer opladen. De oplaadautomaten zijn in meerdere talen, waaronder Engels. Ook van Porto-Covo naar Vila Nova de Milfontes, Almograve en Zambujeira do Mar kun je gebruik maken van de bus van Rede Expressos, als je een dagwandeling wilt maken of een dag wilt overslaan. Houdt er rekening mee dat de bussen maar een paar keer per dag gaan. Ik had oorspronkelijk de bus van 07.30 van Lissabon naar Santiago do Cacém willen nemen, maar dit bleek een schoolbus te zijn en ik moest wachten tot de bus van 12.00 uur. Dit had mijn planning behoorlijk in de war kunnen schoppen. In Sagres had ik twee rustdagen gepland, maar besloot ik door te lopen naar Lagos. Hiervoor maakte ik gebruik van de plaatselijke bus van Sagres naar Lagos. Het busschema vind je hier. De bus was erg goedkoop en je kunt bij de chauffeur betalen. Houdt er wel rekening mee dat niet alle bussen stoppen in het dorp Salema. Soms stopt de bus alleen bij de halte aan de hoofdweg, zo'n 2 km van het dorp zelf. 
Mocht je een taxi nodig hebben om bij je hostel te komen, dit is in Portugal erg goedkoop, je betaalt ongeveer € 1,- per kilometer. Maar overleg eerst met het hostel, vaak halen ze je gratis op en brengen ze je gratis weer terug naar de trail. 

Hoe lang duurt het?
Ik heb beide trails op 1 etappe na gelopen in 14 dagen, maar achteraf was dat veel te kort. Ik heb een aantal dubbele etappes gelopen en in de onverwachte hittegolf van begin april had ik het erg zwaar. Trek daarom gerust drie weken uit voor deze fraaie wandelroutes. 

Waar overnacht je?
Er zijn maar een paar campings onderweg, dus kamperen is niet heel praktisch. Wildkamperen is in Portugal niet toegestaan, al ben ik wel mensen tegengekomen die het deden. Persoonlijk ben ik blij dat ik in hostels heb overnacht. Vooral op de Fisherman's Trail schijnt er flink te worden gecontroleerd op wildkamperen, maar belangrijker is dat er nauwelijks water is onderweg. Bovendien was het zo warm dat ik erg uitkeek naar de douche aan het eind van de dag. Ik heb alle hostels eenvoudig geboekt via booking.com. Let wel goed op de locatie. In Odeceixe lag het hostel in de gemeente Odeceixe en niet in de stad. Gelukkig bood een taxi uitkomst. Alle hostels waren prima, maar Hostel Nature in Zambujeira do Mar stak er toch wel echt met kop en schouders bovenuit. Zeker een aanrader. 

Bevoorrading?
Als je zoals ik in hostels overnacht, begin en eindig je elke etappe in een dorp. De meeste dorpjes hebben een kleine supermarkt (mini-mercado). Mijn inschatting is dat de boodschappen iets goedkoper zijn dan in Nederland. Houdt er rekening mee dat er in Portugal een siësta wordt gehouden en veel winkels en supermarkten tussen ongeveer 12.00-15.00 uur zijn gesloten. Ook gaan ze vaak pas om 08.30 uur open. De cafés zijn over het algemeen wel de hele dag open. Je kunt niet in elk café met je bankpas betalen, dus neem ook voldoende contant geld mee. Je komt behoorlijk veel geldautomaten tegen onderweg, dus dit zal geen probleem zijn. In sommige jeugdherbergen was het ontbijt inbegrepen en bij sommige hostels kon je een avondmaaltijd bestellen. 

Kosten
Ik ben in de gelukkige omstandigheid dat ik niet op een paar centen hoef te kijken, hoewel ik natuurlijk altijd een echte Hollander blijf. Maar ik kan me voorstellen dat iemand met een krap budget zich wel even 2 x op het hoofd krabt over zo'n reis. Maar volgens mij hoeft het allemaal niet zo duur te zijn. De vlucht en de overnachtingen zijn ongetwijfeld de grootste kostenpost.